Deze fraaie oude foto maakt deel uit van een bijzondere collectie in het gemeentearchief Hardenberg. Het betreft een verzameling archiefstukken afkomstig uit De Krim en belangrijk voor de geschiedenis van het kanaaldorp. De stukken komen uit een nalatenschap en bevatten naast unieke en oude foto’s ook een bijzonder oud boek van wat we nu het ‘plaatselijk belang’ van De Krim zouden noemen. Het notulenboek vangt aan in 1879, maar bevindt zich in een zeer slechte staat.
De foto toont 2de van links: Jan Buisman en 3de van links, met bos koren: Willem Meijerink. Hij was ook koetsier van de lijkkoets in De Krim. De dame met de baby is mevrouw Feddes en naast haar met een jongetje op de arm staat Jan Feddes. De man met de hoed is Teele Horstra en de man met pijp en handen in de zij is Roelof de Lange.
De foto is gemaakt in De Krim. Men was aan het dorsen met behulp van een met stoom aangedreven dorsmachine. De machine was geleverd door P. ter Borg uit het Groningse Ulrum.
In het Salland’s Volksblad van 17 maart 1905 werd deze advertentie geplaatst: “Rijwielhandel. Ondergeteekende bericht door deze dat hij het plan heeft zaterdag den 18en maart een rijwielzaak met reparatie-inrichting te openen te Hardenberg. Hs. Kip, rijwielhandelaar, op den Brink”.
Hendrikus Kip was in 1908 te Den Ham getrouwd met Anna Hendrika Tebberman. Bij Kip kon men ook terecht voor alle soorten schaatsen en voor het laten slijpen ervan. Kip was initiatiefnemer tot de oprichting van een christelijk mannenkoor in Hardenberg.
Vandaag een foto uit de aangereikte collectie van de familie Dorman. We zien een grote groep wielrenners aan de start. Ze bevinden zich op de Gramsbergerweg ter hoogte van het huis van de familie Seinen (met een spandoek van Van Dijk Bouw tegen de voorgevel). Weet u misschien nog wanneer deze foto gemaakt zou kunnen zijn en welke wedstrijd het betreft? We horen het graag.
Vandaag een wat ‘recentere’ foto, gemaakt op 10 maart 1992, tijdens een zgn. ‘nostalgisch ploegfestijn’ in Baalderveld. Hier wordt nog ouderwets met paard en handploeg gewerkt. Achter de ploeg Rieks Vasse uit Gramsbergen en rechts Roelf Geertjes uit Hardenberg (was gehuwd met Antje Huisjes). Geertjes had een boekhoudbureau en woonde tegenover het station op de hoek bij de Eltem.
Het Salland’s Volksblad van 9 maart 1928 meldde: “De Brink bij Heemse is dan nu van zijn sieraad beroofd! De mooie bomenrij, die ’s zomers zooveel schaduw bood, is onder bijlslagen gevallen. Boom na boom werd omgetrokken, tot tenslotte overbleef van den Brink, wat nu ieder kan zien: een kale weg.
Velen zullen dit slooperswerk met ons betreuren. Men zegt dat van deskundige zijde geadviseurd is ‘ vanwege de iepenziekte’ tot dit radicale middel over te gaan. Intusschen mogen de menschen op den Brink wel dankbaar zijn dat burgemeester Van den Burg destijds deze boomen heeft doen planten. Ze hebben dezen weg lange jaren tot sieraad gestrekt. ’t Raadslid de heer Zwamborn heeft tot ’t laatste toe zijn best gedaan ’s Brinks natuurschoon te behouden. En al heeft het geen succes gehad, we willen hem toch gaarne daarvoor dank zeggen. Onder al die gevelde boomen was er ook een, een heele dikke, die nog geplant is – 56 jaren geleden – door P. Willering. Was deze bij het planten aanwezig, hij was er ook getuige van dat de reus ter aarde stortte. Wat liggen er een jaren tusschen dat ’toen’ en ‘nu’, en wat is er veel veranderd in dien tijd – ook op den Brink. De oude Willering zal daar van wel kunnen spreken.”
Het kappen van bomen is de gemeente Hardenberg nimmer vreemd geweest. Daar weten we alles van. De rücksichtslose kap veranderde het aanzicht van De Brink volkomen. Hoe fraai het voordien was, is goed te zien aan de hand van de getoonde afbeelding: De Brink in haar oude glorie, met de prachtige bomenrijen aan weerszijden van de straat. Het is geen wonder dat raadslid Zwamborn zich er zo sterk voor had gemaakt om de bomen te behouden. Hij woonde en werkte in het notariskantoor, dat door het vellen van de bomen in een volkomen ander daglicht kwam te staan. Eigenlijk is er dus sinds 1928 op die plek qua natuurschoon weinig veranderd. Het is nog altijd een ‘kale bedoening’.
Mooi aan het krantenartikel is verder, dat we nu precies weten wanneer die bomenrijen waren geplant. Dat was namelijk 56 jaar geleden, oftewel omstreeks 1872. De toenmalige burgemeester Korstiaan van der Burg was kennelijk de initiatiefnemer geweest. Ruim een halve eeuw hadden de bomen de toegangsweg tot Hardenberg geflankeerd. Misschien geen gek idee om die oude situatie – voor zover mogelijk natuurlijk – weer nieuw leven in te blazen? Want zeg nou zelf, dat zag er toch echt veel fraaier uit dan de kille, kale en weinig aantrekkelijke situatie van nu.
De bomen op de Brink waren tussen 1890 en 1900 (de ‘regeerperiode’ van burgemeester Korstiaan van den Burg) geplant. Genoemde Peter Willering was geboren in 1848 en werkte als timmerman en wagenmaker. Hij overleed in 1938 op 89-jarige leeftijd.
